Bomba

İsim. İtalyanca.

1- Canlı veya cansız hedeflere şerefsizce atılan, içi yakıcı ve yıkıcı maddelerle doldurulmuş, türlü büyüklükte patlayıcı. Örnek: “Bu şarkı tam bir bomba valla!”

2- Büyük, ilgi çekici, denişik, fantastiş durum. Örnek: “Sana bomba bir haberim var abi. Paketi ben gittikten sonra aç ama." 

3- Uyuşturucu hap. Örnek: “Ortalık yerde ‘diskoda bomba attık’ deyince Supradin Hoca’yı tutuklamışlar. Neyse ki sorguda  uyuşturucu anlamında bomba olmadığını anlamışlar da ismin -e halini tokatla öğretip serbest bırakmışlar.”

4- TDK’dan, olduğu gibi. Çekiciliği olan çok güzel kadın veya kız. Örnek: “N’apıyorsunuz Tedeka Bey? Hangi bombanın kafasındasınız?”

Şu dibi patlak hayatta bombayla ilgili sadece ve sadece iki önemli soru vardır: İnsanlarla olan sorunlarımızı bombayla çözebilir miyiz? Hangi renkteki kabloyu kesecektik?

Renk körü okuyucular için ikinci sorunun yanıtı  hemen verebiliriz: Kırmızıyı kesin! 

İlk sorunun yanıtı iki seçeneği önümüze koyar. Dünyadaki tüm insanları yok edecek kadar büyük bir bombanız varsa, evet. Böyle bir bombaya sahip olmayan garibanlardanız, insan evladının yaklaşık bin yıldır aradığı yanıtı bulmak için bombeli paragraflara dalmanız gerekir. Öncelikle onların kapağını açmak eldeki malzemenin yapısını dikkatlice incelemek, derinlerine inerek hangi kablonun nereye girdiğini görmek kaçınılmazdır. Şaka lan şaka, korkmayın! Okumayı sevmediğinizi biliyoruz, kısa keseceğiz. (Kırmızı.)

Kelime kökeni her ne kadar "gümbürtü", "uğultu" anlamına gelen Yunanca bombos'a (βόμβος)  dayansa da; çoğu zamazingo gibi Çinlilerin başımıza sardıkları icatlardandır bomba. Kağıt, pusula, erişte ve sahte iPhone Store ile birlikte Top 5 Çin İcadı arasında sayılan baruttan güç alır. Yarattığı ses / ısı / şok dalgaları ve parçacıklarla kendisine maruz kalanları öldürmeyi, maruz kalanlara maruz kalanları ise süründürmeyi amaçlar. Her bombanın asıl hedefi öldürdükleri değil, öldüremedikleridir. Bu yüzden tuhaf savaş kıyafetleri ve makyajları, naralar ve söylentilerle birlikte ilk psikolojik silahlardan birisidir.

Korkutma etkisinden dolayı ilk olarak bambu kamışlarla kullanılan, hatta muziplik icabı testiyle servis edilen, daha sonraları içi bilye dolu dökme demir kürelerde patlayışını sürdüren bu bombastik icat, dünyayı fethetmeye kafayı takmışların gözde tahrip aracı olagelmiştir. Nitekim takip eden 800 yıl boyunca insanlar hayırlı işlere harcamadıkları enerjiyi türdeşlerini patlatmaya harcamışlar; gülleler, tüfenkler, el - ayak bombaları, atomlular, napalmlar, hidrojenliler geliştirmişlerdir.

Hatırlar mısınız, her şey ne kadar da masumca başlamıştı halbuki ? Yeni yıl kutlamalarında havai fişeklerle gökyüzünü aydınlatacak, minik patlamalarla doğum günü çocuklarını şaşırtacak, çok yorgun hissettiğimizde bir pıt atıp canlanacaktık. Nitekim barutun ölümsüzlük iksirini arayan Çinli simyacılar tarafından kazara bulunduğu söylenir. Sonsuz yaşam hayaliyle mamulü tadan çeşniciler adlarını Tarih Boyunca Tuhaf Ölümsüzlük İksirleri Denerken Ölenler Defteri'ne altın harflerle yazdırmakla kalmamış, insanlığa böyle hararetli bir icat armağan etmişlerdir. Hayır, kazara keşfedilen hangi halttan hayır gördünüz de, bunun sefasını süreceksiniz? Alın size Coca Cola, patates kızartması, dinamit, Viagra, plastik, radyoaktivite, Hulk, slinky, mikrodalga fırın ve liste süner gider... Penisilin dışında kazara bulunan iyi bir naneye zor rastlarsınız. (Lütfen kazara bir şey bulmayın artık.)

Elbette "barış" adına savaşın, "adil düzen" adına yağmanın, "huzur" adına tecavüzün erdemine inanan insan evladı için bu kadarcık ironi göz çıkarmaz. Bombanın siyasal tarih bir yana, kültürel tarihteki yerinin de şokella kıvamında bıngıldak olmasının nedeni budur. Dr. Strangelove'ın gayet net şekilde anlattığı “Kimin Bombası Daha Büyük?” yarışı –ki aşağıda ekstazisi görünen Sarışın Bomba bunun üzerine daha yenice tüy dikmiştir- sadece askeri güçlerin atışma diline değil, günlük dilin metaforlarına da sirayet etmiştir.

Yukarıdaki görseli somurmuş kafanızda bomba soruların dolaştığını görür gibiyiz, sevgili fallikibüzüşeciseler. Mesela, bu kadar ölümcül etkileri olan bir araçtan yola çıkıp normalin ötesinde ses getiren, etkileyici kişi, nesne ve durumlara neden "bomba" denir? O kadar matah bir halt mıdır bomba? Canlı bombaların cirit attığı bir dünyada iyi hali belirtmek için "bomba gibiyim" ifadesini kullandığımızda Amerika bizi bloklar mı? Şehirlere seks bombası yağsa dünya anında cillop gibi barışa kesmez mi? İzmir bomba kurabiyesi ağızda patlarsa oruç bozulur mu?  

Bunlar gibi ucuz ve avam sorularınız insanlığın temel yamukluğunu ortaya koyarlar aslında. Hayvanız hacı ablalar, zarar verici olsalar bile parlak ve patırtılı 'şey'lere karşı hayranlık duyarız, derin ve sessiz güzelliklere değil. Bu yüzden filozof taşı yerine tektaş pırlanta istiyoruz. Bu yüzden deniz kabuğunun değil altının borsasını kuruyoruz. Yalancı aşıkları, şerefsiz politikacıları, ilgi sömüren trolleri, detone şarkıcıları bu yüzden seviyoruz. Halit Ayarcı'nın verdiği eski ayarla toparlamak icap ederse: Bomba realisttir azizim.

"Peki neden?" türünden gereksiz bir soruya zehir gibi okuyucularımız şu yanıtı biliyorsunuz artık: Bu büyülenme temelinde insan evladının damarlarındaki asil primat mirasının bir sonucudur. Gürültü yaparak (bir sonraki aşamada kafa göz yararak) toplumda kendi varlığına -ve sonra iktidarına- dair rıza üretmek orangutanlar ve goriller dahil pek çok hayvanın, tüm fanatik grupların ve onların ey-sen-kimsincilerinin ortak aracıdır. Onların farkına vararak ya da gayet içgüdüsel bir hırtolukla kullandıkları Yaygara ve Gargara ile Rıza Üretimi, basitliği doğrultusunda etkili bir modeldir. Boş gürültüyle birleşen abartılı söylem, yarattığı merak ve şaşkınlık ölçüsünde başarılıdır. Zira olağanın dışındaki nesneleri ve durumları şak diye fark edip aval aval onları izlemeye evrilmiş beynimize doğumumuzdan itibaren maruz kaldığımız toplumsal uzlaşmaları ekleyince; ortaya patlamalı-çatlamalı atraksiyonlara karşı zafiyet besleyen bir tür çıkar.

O noktadan sonra bir anayasa profesörünü tiye almak için onun ahmakça açıklamalarını yaymanızın, haber sitelerindeki "Bomba Haber", "Bomba Transfer" başlıklarını tıklayınca kandırıldığınızı fark etmenizin, sosyal medyada bomboş muhabbetlerin peşinde koşmanızın anlamı kalmaz. "Shithole" ve kitchikirli politikacılara ya da ne iş yaptığı belirsiz şöhretlerin hezeyanlarına gösterdiğiniz tepkiler bile bu postuna-sıçılası-medya dünyasında onların “bomba” etkisini artırır; size de “How deep does the shithole go?” diyerek  umutsuz ve geri dönüşsüz bir yolda gündüz gece gitmek kalır. Üstelik eski dönemdeki büyük, merkezi medya bombalarının aksine, postmedia döneminin minik bombaları her kullanıcıya ulaştıkça yeniden paketlenip başka kullanıcılara gönderilirler. Viral Bomba elinizde patlamakla kalmaz; onu eşinize dostunuza, ailenize meslektaşlarınıza da gönderirsiniz.

İşte tüm bu nedenlerden ötürü en iyi bomba en basit olanıdır. Bombanın hem fiziki hem mecazi seviyelerde yansıma seslerine dayanan bu yavşak yapısını anlamak için iki farklı kültürden bombayla ilgili iki farklı şarkının benzer sözleriyle bu maddeyi gömelim diyoruz, ne dersiniz, a parlayanherşeyialtınsanasıcacılar? 

Tom Jones - Seks Bombası

Seks bombası seks bombası benim seks bombamsın

Hadi canım çekti, ver onu bana, canımsın

Seks bombası seks bombası benim seks bombamsın

Evet bebeğim beni delirtiyorsun, belalımsın

Ah, oh, evet bebeğim, oo yee, oh, evet

Belkıs Özener - Esmer Bomba

Tamba tumba esmer bomba
Taba tumba tamba tumba
Tamba tumba esmer bomba
Taba tumba tamba tumba

Başımda bir tatlı bela
tamba tumba tamba tumba
Yine mi geldin
Fikrimi çeldin

(Not: Kırmızıda bir şey olmazsa, maviyi kesin. Cidden.)